Irak kojarzy nam się z Saddamem Husajnem, wojną, terroryzmem i Państwem Islamskim. Czasami przypominamy sobie, że to jest terrytorium dawnego Imperium Babilońskiego, ale prawie nikt nie pamięta, że północny Irak to ziemia Asyryjczyków. Tych samych, którzy prawie 2,5 tysiąca lat temu tworzyli ogromne imperium i przyczynili się do likwidacji północnego państwa Izrael. Po rozpadzie imperium Asyryjczycy nigdy nie utworzyli własnego państwa, lecz przez wieki byli obecni na swojej ziemi. Naród ten bardzo wcześnie przyjął chrześcijaństwo, którego ślady świetności jeszcze dzisiaj możemy zobaczyć na terenach byłej potęgi królów Salmanassara, Tiglat-Pilesera i Sargona.

Kto nie pamięta biblijnego miasta Niniwa, do którego posłany był Jonasz? Jest to starożytna stolica Asyryjczyków, której ruiny znajdują się obok dzisiejszego miasta Mosul. Tak się składa, że współcześnie te tereny przypisuje się do nieistniejącego Kurdystanu z pominięciem wielowiekowej obecności naszych chrześcijańskich braci Asyryjczyków. Ale jeszcze dziś w tym rejonie znajduje się kilka starożytnych klasztorów asyryjskich.

Dair Mar Bihnam

Leży 20 mil na południowy wschód od Mosulu, 4 mile od miasta asyryjskiego Calah (dawny Nimrud), niedaleko wioski Khatar Elias. Pod budynkami klasztoru znajdują się katakumby wydrążone w skale, datowane jeszcze na okres Imperium Asyryjskiego, w których znajduje się grób św. Bihnama. Klasztor powstał prawdopodobnie w IV stuleciu i należał do Syriackiego Kościoła Prawosławnego. Obecnie, od 1839 roku, klasztor należy do Syriackiego Kościoła Katolickiego.

Dair Mar Elia

Znajduje się w odległości 4 mil na południowy zachód od Mosulu, należy do Kościoła Chaldejskiego (wcześniej Asyryjski Kościół Wschodni). Obecnie opuszczony przez duchownych, lecz w czasie święta Mar Elia (ostatnia środa listopada) pielgrzymują tutaj tysiące wiernych z Mosulu i okolic Niniwy. Mar Elia był założycielem klasztoru w okresie panowania króla perskiego Hurmizda IV, przed 595 rokiem. Klasztor był znaczącym ośrodkiem życia chrześcijańskiego aż do roku 1743, kiedy Tahmaz-Nadir-szah wymordował wszystkich jego mieszkańców.

Dair Mar Gewargis

Leży 6 mil na północny wschód od Mosulu, na wschodnim brzegu rzeki Tygrys. Należy do Kościoła Chaldejskiego. Pielgrzymi zbierają się tutaj co roku 24 kwietnia oraz w szóstą niedzielę Wielkiego Postu. Data powstania klasztoru nie jest pewna. Najprawdopodobniej początkowo był to tylko kościół należący do wsi Ba-wera, która stała się ważnym ośrodkiem w X wieku. Jeden z mnichów tego klasztoru został w 963 roku patriarchą Kościoła Wschodniego. Był to Mar Abd-isho.

Dair Rabban Hurmiz
 youtube
Klasztor położony jest 30 mil na północ od Mosulu, 2 mile na północny wschód od Alqush. Był przez kilka pokoleń siedzibą patriarchów Asyryjskiego Kościoła Wschodniego. „Shara d’Rabban Hurmiz” (święto mnicha Hurmiza) wypada w trzeci poniedziałek po Wielkanocy. Książęta z Niniwy, którzy byli świadkami cudownego uzdrowienia, dokonanego przez Hurmiza, wsparli budowę klasztoru w roku 640. W X-XII ww. klasztor był znanym ośrodkiem nauki i życia duchowego, po czym został zniszczony przez Mongołów pod przywództwem Tamerlana. Po kilku latach mnisi powrócili do klasztoru, lecz nigdy nie odzyskał on dawnej świetności. W roku 1653 Kurdowie zaatakowali klasztor, zmuszając ówczesnego patriarchę Mar Shimuna IX do ucieczki. Po wielu latach patriarchowie powrócili, by rezydować tutaj przez kilka pokoleń. Pierwszym z nich był w 1714 r. patriarcha Mar Elia XI. W ostatnim stuleciu powstanie kurdyjskie w latach 1963-1974 zmusiło mnichów do opuszczenia klasztoru, jednak w roku 1975 mogli oni tu wrócić.

Deir Mar Mattai

Położony na górze Maqlub 20 mil na północny wschód od Mosulu, Dair Mar Mattai jest uważany za jeden z najważniejszych klasztorów asyryjskich w Iraku. Uważa się, że jest to jedyny klasztor, którego budynki pozostały bez zmian od chwili zbudowania. Dokładne daty powstania poszczególnych budynków nie są znane. Jedyna pewna data – połowa IV wieku – dotyczy kościoła na jego dziedzińcu.

Założyciel klasztoru Mar Mattai pochodził z terenów obecnej południowo-wschodniej Turcji. Był wśród wielu mnichów uciekających przed prześladowaniami cesarza Juliana w 361 r. i osiadłych na górze Maqlub. W niedługim czasie ich liczba osiągnęła 7 tys. W wiekach VII-XII klasztor był znanym ośrodkiem nauki, po czym przeżył upadek w okresie wojny z Salah-ad-dinem (Saladyn). W wieku XIII wysiłki mnichów doprowadziły do ponownego rozkwitu, lecz najazd mongolski przerwał jego dalszy rozwój.

Dopiero w roku 1795 klasztor został odnowiony, i do dziś stanowi ważny ośrodek chrześcijaństwa na Bliskim Wschodzie. Chrześcijanie Kościoła Chaldejskiego przybywają tutaj, by się modlić i doznawać umocnienia w duchu.

Dair Mar Mikhael

Znajduje się 4 mile na północny zachód od Mosulu, 4 mile od Dar Gewargis. Założycielem klasztoru jest Mar Mikhael, uczeń Mar Ogina. W jego święto (piąta niedziela Wielkiego Postu) tysiące wiernych z Mosulu i okolic przybywają do klasztoru. Zbudowany w połowie IV stulecia klasztor wnosił znaczący wkład w rozwój myśli i duchowości chrześcijańskiej, lecz w 1743 r. został zniszczony przez Nader-szaha. Odbudowano go w 1867 roku, a w roku 1956 przeprowadzono prace renowacyjne.

Dair Mar Oraham

Znajduje się 20 mil na północ od Mosulu. Założyciel klasztoru Mar Oraham był mnichem w Dair Risha, który musiał opuścić z powodu nagłego braku wody. Podobno głos z nieba nakazał mu udać się w stronę Niniwy i zbudować tam nowy klasztor. Nakaz z nieba został wykonany, i tak w latach 581-596 powstał Dair Mar Oraham. W 1743 roku klasztor został zniszczony, a mnisi wymordowani przez wojsko Nadir-szaha. Odbudowano go dopiero w 1921 r. dzięki wsparciu Kościoła Katolickiego, wysiłkiem papieża Benedykta XV i patriarchy Emanuela II. Ten optymistyczny akcent wskazuje na fakt, że jedność pomiędzy naszymi Kościołami jest możliwa, że potrzebujemy wzajemnego zrozumienia i wsparcia zarówno na poziomie naszych patriarchów jak i na poziomie zwykłych wiernych, którzy mogą i powinni modlić się za siebie nawzajem.

Prośmy zatem Boga, by nie pozwolił swojemu ludowi zginąć z ręki bezbożników. Módlmy się, by starożytne klasztory kwitły i niosły pocieszenie wiernym oraz światło Jezusa wszystkim, którzy jeszcze Go nie poznali.

źródło: www.chaldeansonline.net

Czytaj również o zburzonych kościołach Iraku